AP8-Q2-WEEK4: D. Panahon ng Imperyalismo
1. Pag-usbong ng mga Imperyo ng England, France, the Netherlands, Portugal, at Spain sa America, India at East Indies
2. Pagpasok ng mga Imperyalistang Estado ng Russia, Italy, Germany, United States, at Japan
KASANAYANG PAGKATUTO: Nasusuri ang imperyalismong Europeo at Japan sa Asya at
Africa
Balik-aral:
-Ang mga Asyano sa Panahon ng Paggalugad at Kolonyalismo
1. Ang paglalakbay ni Ibn Battuta
2. Ming China (tuon sa paglalakbay ni isinagawa sa ilalim ng pamumuno ni Zheng He)
3. Mughal Empire ng India
4. Tokugawa Japan (Edict of Sakoku)
PAKSA!
1. Pag-usbong ng mga Imperyo ng England, France, the Netherlands, Portugal, at Spain sa America, India at East Indies
Ilang iba't ibang kapangyarihan sa Kanlurang Europa ang nagtatag ng mga kolonya sa Asya noong ikalabing walong at ikalabinsiyam na siglo. Ang bawat isa sa mga kapangyarihang imperyal ay may sariling istilo ng pangangasiwa, at ang mga kolonyal na opisyal mula sa iba't ibang bansa ay nagpakita rin ng iba't ibang mga saloobin sa kanilang mga sakop ng imperyal.
Britanya
Ang Imperyo ng Britanya ay ang pinakamalaking sa mundo bago ang Ikalawang Digmaang Pandaigdig at kasama ang ilang mga lugar sa Asya. Kasama sa mga teritoryong iyon ang ngayon ay Oman, Yemen , United Arab Emirates, Kuwait, Iraq , Jordan , Palestine, Myanmar (Burma), Sri Lanka (Ceylon), Maldives , Singapore , Malaysia (Malaya), Brunei, Sarawak at North Borneo (ngayon ay bahagi ng Indonesia ), Papua New Guinea, at Hong Kong . Ang koronang hiyas ng lahat ng pag-aari sa ibang bansa ng Britain sa buong mundo, siyempre, ay India .
Ang mga kolonyal na opisyal ng Britanya at mga kolonistang British, sa pangkalahatan, ay nakita ang kanilang sarili bilang mga halimbawa ng "patas na paglalaro," at sa teorya, hindi bababa sa, ang lahat ng mga sakop ng korona ay dapat na pantay-pantay sa harap ng batas, anuman ang kanilang lahi, relihiyon, o etnisidad. . Gayunpaman, ang mga kolonyal na British ay inihiwalay ang kanilang mga sarili sa mga lokal na tao nang higit pa kaysa sa ginawa ng ibang mga Europeo, kumukuha ng mga lokal bilang tulong sa tahanan, ngunit bihirang makipag-asawa sa kanila. Sa bahagi, ito ay maaaring dahil sa paglipat ng mga ideya ng British tungkol sa paghihiwalay ng mga klase sa kanilang mga kolonya sa ibang bansa.
Ang British ay nagkaroon ng paternalistic na pagtingin sa kanilang mga kolonyal na sakop, na nakadama ng isang tungkulin - ang "pasan ng puting tao," gaya ng sinabi ni Rudyard Kipling - upang gawing Kristiyano at gawing sibilisado ang mga tao sa Asia, Africa, at New World. Sa Asya, ang kuwento ay napupunta, ang Britain ay nagtayo ng mga kalsada, riles, at mga pamahalaan, at nakakuha ng pambansang pagkahumaling sa tsaa.
Ang pakitang-tao na ito ng pagiging mahinhin at humanitarianism ay mabilis na gumuho, gayunpaman, kung ang isang nasakop na mga tao ay bumangon. Walang awa na ibinaba ng Britain ang Indian Revolt noong 1857 at brutal na pinahirapan ang mga akusado na kalahok sa Mau Mau Rebellion ng Kenya (1952 - 1960). Nang tumama ang taggutom sa Bengal noong 1943, hindi lamang walang ginawa ang gobyerno ni Winston Churchill para pakainin ang mga Bengali, talagang tinanggihan nito ang tulong sa pagkain mula sa US at Canada para sa India.
France
Bagama't ang France ay naghangad ng isang malawak na kolonyal na imperyo sa Asya, ang pagkatalo nito sa Napoleonic Wars ay nag-iwan dito ng kaunting teritoryo sa Asya. Kasama sa mga iyon ang mga mandato ng Lebanon at Syria noong ika-20 siglo , at higit na lalo na ang pangunahing kolonya ng French Indochina — na ngayon ay Vietnam, Laos, at Cambodia.
Ang mga saloobin ng Pranses tungkol sa mga kolonyal na paksa ay, sa ilang mga paraan, ay lubos na naiiba sa kanilang mga karibal sa Britanya. Ang ilang idealistikong Pranses ay naghangad hindi lamang na dominahin ang kanilang mga kolonyal na pag-aari, ngunit upang lumikha ng isang "Greater France" kung saan ang lahat ng mga paksang Pranses sa buong mundo ay tunay na magiging pantay. Halimbawa, ang North African colony ng Algeria ay naging isang departamento, o isang probinsya, ng France, na kumpleto sa parliamentaryong representasyon. Ang pagkakaibang ito sa ugali ay maaaring dahil sa pagyakap ng France sa pag-iisip ng Enlightenment, at sa Rebolusyong Pranses, na nagwasak ng ilan sa mga hadlang ng uri na nag-utos pa rin sa lipunan sa Britain. Gayunpaman, naramdaman din ng mga kolonisador ng Pransya ang "pasanin ng White man" ng pagdadala ng tinatawag na sibilisasyon at Kristiyanismo sa mga barbaric subject na tao.
Sa isang personal na antas, ang mga kolonyal na Pranses ay mas angkop kaysa sa mga British na pakasalan ang mga lokal na kababaihan at lumikha ng isang pagsasanib ng kultura sa kanilang mga kolonyal na lipunan. Ang ilang mga Pranses na teorista ng lahi tulad nina Gustave Le Bon at Arthur Gobineau, gayunpaman, ay tinutulan ang tendensiyang ito bilang isang katiwalian ng likas na genetic superiority ng mga Pranses. Sa paglipas ng panahon, tumaas ang panlipunang presyon para sa mga kolonyal na Pranses upang mapanatili ang "kadalisayan" ng "lahi ng Pranses."
Sa French Indochina, hindi tulad ng Algeria, ang mga kolonyal na pinuno ay hindi nagtatag ng malalaking pamayanan. Ang French Indochina ay isang kolonya ng ekonomiya, na nilalayong gumawa ng tubo para sa sariling bansa. Sa kabila ng kakulangan ng mga settler na protektahan, gayunpaman, ang France ay mabilis na tumalon sa isang madugong digmaan sa mga Vietnamese nang sila ay lumaban sa pagbabalik ng mga Pranses pagkatapos ng Ikalawang Digmaang Pandaigdig . Sa ngayon, ang maliliit na komunidad ng Katoliko, ang mahilig sa mga baguette at croissant, at ilang magandang kolonyal na arkitektura ang nananatiling nakikitang impluwensya ng Pranses sa Timog-silangang Asya.
Ang Netherlands
Ang mga Dutch ay nakipagkumpitensya at nakipaglaban para sa kontrol ng mga ruta ng kalakalan ng Indian Ocean at produksyon ng pampalasa sa British, sa pamamagitan ng kani-kanilang East India Companies. Sa huli, natalo ng Netherlands ang Sri Lanka sa mga British, at noong 1662, nawala ang Taiwan (Formosa) sa mga Intsik, ngunit napanatili ang kontrol sa karamihan ng mayamang isla ng pampalasa na ngayon ay bumubuo sa Indonesia.
Para sa mga Dutch, ang kolonyal na negosyong ito ay tungkol sa pera. Nagkaroon ng napakakaunting pagkukunwari ng kultural na pagpapabuti o Kristiyanisasyon ng mga pagano - ang mga Dutch ay nagnanais ng kita, simple at simple. Dahil dito, hindi sila nagpakita ng pag-aalinlangan tungkol sa walang awa na paghuli sa mga lokal at paggamit sa kanila bilang mga alipin na trabahador sa mga plantasyon, o kahit na pagsasagawa ng masaker sa lahat ng mga naninirahan sa Banda Islands upang protektahan ang kanilang monopolyo sa kalakalan ng nutmeg at mace .
Portugal
Matapos bilugan ni Vasco da Gama ang katimugang dulo ng Africa noong 1497, ang Portugal ang naging unang kapangyarihang Europeo na nakakuha ng daan sa dagat patungo sa Asya. Bagaman ang mga Portuges ay mabilis na naggalugad at nag-aangkin sa iba't ibang bahagi ng baybayin ng India, Indonesia, Timog-silangang Asya, at Tsina, nawala ang kapangyarihan nito noong ika-17 at ika-18 siglo, at nagawang itulak ng mga British, Dutch, at Pranses ang Portugal palabas ng karamihan sa mga pag-aangkin nito sa Asya. Noong ika-20 siglo, ang natitira ay ang Goa, sa timog-kanlurang baybayin ng India; Silangang Timor ; at ang southern Chinese port sa Macau.
Bagama't hindi ang Portugal ang pinakanakakatakot na kapangyarihang imperyal ng Europa, ito ang may pinakamaraming nananatiling kapangyarihan. Nanatiling Portuges ang Goa hanggang sa isama ito ng India sa pamamagitan ng puwersa noong 1961; Ang Macau ay Portuges hanggang 1999 nang sa wakas ay ibinalik ito ng mga Europeo sa China, at ang East Timor o Timor-Leste ay pormal na naging independyente noong 2002 lamang.
Ang pamumuno ng mga Portuges sa Asya ay naging walang awa (tulad noong sinimulan nilang hulihin ang mga batang Tsino upang ibenta sa pagkaalipin sa Portugal), kulang-kulang, at kulang sa pondo. Tulad ng mga Pranses, ang mga kolonistang Portuges ay hindi tutol sa pakikihalubilo sa mga lokal na tao at paglikha ng mga populasyon ng creole. Marahil ang pinakamahalagang katangian ng ugali ng imperyal na Portuges, gayunpaman, ay ang katigasan ng ulo at pagtanggi ng Portugal na umatras, kahit na matapos ang iba pang kapangyarihan ng imperyal ay nagsara na.
Ang imperyalismong Portuges ay hinimok ng isang taos-pusong pagnanais na palaganapin ang Katolisismo at kumita ng maraming pera. Ito ay inspirasyon din ng nasyonalismo; orihinal, isang pagnanais na patunayan ang lakas ng bansa sa paglabas nito mula sa ilalim ng pamumuno ng mga Moorish, at sa mga huling siglo, ang mapagmataas na paggigiit sa paghawak sa mga kolonya bilang isang sagisag ng nakaraang imperyal na kaluwalhatian.
Spain
Ang Imperyo ng Espanya ay isa sa pinakamalaking kolonyal na imperyo sa kasaysayan, na nagmula sa pagpapalawak ng maritime at pagsakop sa teritoryo na isinagawa ng mga Espanyol mula sa huling bahagi ng ika-1492 siglo. Sa pagtuklas ng Americas ni Christopher Columbus noong XNUMX, nagtatag ang Spain ng malalawak na kolonya sa mga bagong tuklas na lupain, na umaabot mula South America hanggang hilagang North America.
Ang Imperyo ng Espanya ay pinamamahalaan ng mga viceroyalties, na mga administratibong subdibisyon ng imperyo na responsable sa pamamahala sa iba't ibang kolonyal na rehiyon. Higit pa rito, ang imperyo ay namarkahan ng mga katangian tulad ng pagpapataw ng relihiyong Katoliko, pagsasamantala sa likas na yaman, katutubong pang-aalipin, at pagbuo ng isang hierarchical at stratified society.
Ang mga kolonya ng Espanya ay may pananagutan para sa isang makabuluhang paglipat ng kayamanan sa Espanya, lalo na ang mga mahalagang metal tulad ng ginto at pilak. Gayunpaman, ang labis na pagsasamantala sa likas na yaman, pagsasamantala sa katutubong paggawa, at paglaban ng mga katutubong tao ay humantong sa paghina ng Imperyo ng Espanya noong ika-18 siglo.
Anong mga teritoryo ang nasakop ng Espanya noong panahon ng kolonyal?
Ang Imperyong Espanyol ay isa sa pinakamalaking kolonyal na imperyo sa kasaysayan, na sumasaklaw sa malawak na lawak ng mga teritoryo sa buong mundo. Sa panahon ng kolonyal, sinakop ng Espanya ang iba't ibang mga rehiyon, kabilang ang mga bahagi ng America, Africa, Asia, at Oceania.
Sa Amerika, ang mga pangunahing teritoryong sinakop ng Espanya ay Mehiko, Peru, Kolombya, Arhentina, Tsile e Venezuela. Ang mga kolonya na ito ay may pangunahing papel sa pagpapalawak ng Imperyong Espanyol at pagsasamantala sa mga likas na yaman.
Sa Africa, kolonya ng Espanya ang pangunahin sa hilaga ng kontinente, kabilang ang mga bahagi ng Marrocos e Argelia. Ang mga kolonya na ito ay estratehikong mahalaga para sa pagkontrol sa mga ruta ng kalakalan at dagat.
Sa Asya, sinakop ng Espanya ang Filipinas, na naging mahalagang base para sa pakikipagkalakalan sa China at sa iba pang bahagi ng kontinente ng Asya. Bukod dito, nagtatag din ng mga kolonya ang Espanya sa ilang isla sa PasipikoBilang Guam at Mga Isla ng Mariana.
Ang Imperyo ng Espanya ay nailalarawan sa pamamagitan ng isang malakas na sentralisasyon ng kapangyarihan, kung saan ang hari ay nagsasagawa ng direktang kontrol sa mga kolonya sa pamamagitan ng mga viceroyalties. Ang mga viceroyalties ay mga administratibong subdibisyon na tumulong sa pagpapanatili ng kaayusan at pangangasiwa sa mga kolonya.
Ang pag-usbong ng mga imperyo ng England, France, Netherlands, Portugal, at Spain sa America, India, at East Indies ay bahagi ng tinatawag na imperyalismo at kolonyalismo noong ika-15 hanggang ika-19 na siglo.
Sa America
Spain: Pinangunahan ang pananakop sa Latin America. Nasakop nila ang Mexico (Aztec Empire), Peru (Inca Empire), at iba pang bahagi ng South at Central America. Layunin nila ang pagpapalaganap ng Kristiyanismo at pagkuha ng ginto.
Ang bawat isa sa 20 bansa sa Latin America ay pinamayanihan ng makabansang damdamin. May ilang mga tao ang nagkakamaling tawaging bansa ang Latin America. Hindi ito nakapagtataka. Maraming mga Latin Americans ang nagsasalita ng Espanyol at Katoliko Romano ang pananampalataya. Nagkabuklod buklod sila sa kanilang pagkamuhi sa awtokrasyang Espanyol, katiwalian sa pamahalaan, walang kalayaang magpahayag ng mga batas na naghihigpit sa pangangalakal.
Portugal: Nakakuha ng Brazil bilang bahagi ng kasunduan sa Treaty of Tordesillas.
France: Itinatag ang mga kolonya sa Canada (New France) at sa Mississippi River Valley.
England: Nagtatag ng mga kolonya sa silangang baybayin ng North America (hal. Virginia, Massachusetts).
Netherlands: Nagtayo ng kolonya sa New York (dating tinawag na New Amsterdam), ngunit kalaunan ay nasakop ng England.
Sa India
Portugal: Unang dumating sa India sa pamumuno ni Vasco da Gama. Itinatag ang Goa bilang pangunahing base ng kalakalan.
England: Sa pamamagitan ng British East India Company, unti-unting nasakop ang India. Kalaunan, naging bahagi ito ng British Empire.
France: May mga base sa Pondicherry at Chandernagore, ngunit natalo sa mga digmaan laban sa England.
Netherlands: Nagkaroon ng limitadong presensya sa India, mas nakatuon sila sa East Indies.
Sa East Indies (Timog-Silangang Asya)
Netherlands: Pinakamalakas sa rehiyong ito. Sinakop ang Indonesia at itinatag ang Dutch East India Company.
Portugal: Unang dumating sa rehiyon, kabilang ang Malacca at Moluccas (Spice Islands).
England: Nakakuha ng Singapore, Malaysia, at Burma. Itinatag ang British East India Company bilang instrumento ng kolonyalismo.
France: Nasakop ang Indochina (Vietnam, Laos, Cambodia).
Spain: Tanging Pilipinas ang pangunahing kolonya nila sa rehiyon, mula 1565 hanggang 1898.
Mga Layunin ng Imperyalismo
Pagpapalaganap ng Kristiyanismo
Pagkuha ng likas na yaman (ginto, pampalasa, hilaw na materyales)
Pagpapalawak ng teritoryo at kapangyarihan
Pagkontrol sa kalakalan at rutang pangkomersyo
2. Pagpasok ng mga Imperyalistang Estado ng Russia, Italy, Germany, United States, at Japan
Pagpasok ng mga Imperyalistang Estado ng Russia, Italy, Germany, United States, at Japan
Ang pagpasok ng mga imperyalistang estado ng Russia, Italy, Germany, United States, at Japan ay bahagi ng Ikalawang Yugto ng Imperyalismo noong ika-19 hanggang unang bahagi ng ika-20 siglo. Hindi tulad ng mga unang kolonisador gaya ng Spain at Portugal, ang mga bansang ito ay huli nang sumali sa pandaigdigang kompetisyon sa teritoryo, ngunit naging agresibo at makapangyarihan sa kani-kanilang rehiyon.
Ang pagpasok ng mga imperyalistang estado sa Russia, Italy, Germany, United States, at Japan ay nagdulot ng mga pagbabago at pagkakataon sa mga nasasakupang bansa. Ang mga imperyalistang ito ay nagpapalawak ng kanilang kapangyarihan sa iba't ibang rehiyon ng mundo, na nagdulot ng mga pagbabago sa kalakalan, politika, at ekonomiya. Ang mga imperyalistang ito ay nagbibigay ng mga pribadong pamahalaan sa mga rehiyon na may sariling pamahalaan, na nagiging kontrol ng kanilang mga pribadong pamahalaan. Ang mga imperyalistang ito ay nagbigay ng mga pribadong pamahalaan sa mga rehiyon na may sariling pamahalaan, na nagiging kontrol ng kanilang mga pribadong pamahalaan. Ang mga imperyalistang ito ay nagbibigay ng mga pribadong pamahalaan sa mga rehiyon na may sariling pamahalaan, na nagiging kontrol ng kanilang mga pribadong pamahalaan.
Russia
Lumawak ang teritoryo sa Central Asia, Siberia, at maging sa Alaska (na kalaunan ay ibinenta sa U.S. noong 1867).
Gumamit ng militar at diplomatikong paraan upang kontrolin ang mga rehiyon sa paligid ng Caspian Sea at Caucasus.
Layunin: Palawakin ang impluwensyang pampolitika at pang-ekonomiya sa Eurasia
Italy
Bagama't huli sa imperyalismo, sinikap nitong makakuha ng kolonya sa Africa:
Nasakop ang Libya, Eritrea, at Somalia.
Nabigo sa unang pagtatangkang sakupin ang Ethiopia noong 1896 (Labanan sa Adwa), ngunit nagtagumpay noong 1935 sa ilalim ni Mussolini.
Layunin: Palakasin ang imahe ng Italy bilang makapangyarihang bansa sa Europa.
Germany
Bilang bagong estado noong 1871, mabilis itong naging agresibo sa paghahanap ng kolonya:
Nakakuha ng mga teritoryo sa Africa (Cameroon, Togo, Namibia) at Pacific Islands.
Naging mahalagang puwersa sa pandaigdigang politika bago ang Unang Digmaang Pandaigdig.
Layunin: Palakasin ang ekonomiya at ipakita ang kapangyarihan ng bagong Imperyong Aleman.
United States
Matapos ang Digmaang Espanyol-Amerikano (1898), nakuha ang:
Pilipinas, Guam, Puerto Rico, at kontrol sa Cuba.
Aktibo rin sa Open Door Policy sa China, na layong buksan ang kalakalan sa lahat ng bansa nang pantay-pantay.
Layunin: Palawakin ang impluwensya sa Asia at Caribbean, at protektahan ang interes pangkalakalan.
Japan
Matapos ang Meiji Restoration (1868), naging modernisado at militaristiko.
Sinakop ang Korea, Taiwan, at bahagi ng China (kasama ang Manchuria).
Naging pangunahing puwersa sa Asya bago ang Ikalawang Digmaang Pandaigdig.
Layunin: Maging kapantay ng mga Kanluraning imperyo sa kapangyarihan at teknolohiya.
GAWAIN 1!
Panuto: Ipaliwanag ang mga sumusunod na salita:
1. England
2. France
3. The Netherlands
4. Portugal
5. Spain
6. America
7. India
8. East Indies
9. Indotsina
10. Africa
11. Imperyalismo
12. Kolonyalismo
13. Treaty of Versailles\
14. Spice Island
15. Timog Silangang Asya
GAWAIN 2!
Panuto: Sagutin ang mga sumusunod na tanong:
1. Anu-anong bansa sa Europa ang mga nanakop sa Silangan? Ibigay ang kanilang nasakop.
2. Magbigay ng ilang bagay na epekto ng pananakop ng Kanluranin sa Asya?
3. Bakit kaya dumagsa ang mga imperyalista at kolonyalistang mga bansa sa mundo?
4. Kung ikaw ay isang pinunong mananakop sa panahon ng imperyalismo at kolonyalismo, anu-anong bansa kaya ang sasakupin mo at bakit?
5. Sa panahon ngayon na may mga makabagong pananakop, paano mo poproteksyunan ang iyong mga mahal sa buhay? ipaliwanag.
Reference:
https://www.greelane.com/tl/humanities/kasaysayan-at-kultura/comparative-colonization-in-asia-195268
https://maestrovirtuale.com/tl/Imperyo-ng-Espanya--Pinagmulan--Viceroyalty--Mga-Katangian--Mga-Kolonya/
https://dignidadngguro.blogspot.com/search/label/Third%20Grading
https://www.bing.com/search?q=Pagpasok%20ng%20mga%20Imperyalistang%20Estado%20ng%20Russia%2C%20%20Italy%2C%20Germany%2C%20United%20States%2C%20at%20Japan%20&qs=n&form=QBRE&sp=-1&lq=0&pq=pagpasok%20ng%20mga%20imperyalistang%20estado%20ng%20russia%2C%20%20italy%2C%20germany%2C%20united%20states%2C%20at%20japan%20&sc=0-90&sk=&cvid=F892638251A64FBD904D4E2D56F0E1EA
No comments:
Post a Comment